Dlaczego firmy upadają? – to pytanie nurtuje zarówno przedsiębiorców, jak i analityków rynku. Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do niepowodzenia przedsiębiorstw, a ich zrozumienie jest kluczowe dla uniknięcia podobnych błędów w przyszłości.

Tym bardziej że jak pokazują dane rynkowe w ostatnich latach z roku na rok przewaga firm znikających z rynku nad tymi, które się na nim pojawiają, jest coraz większa. Co możesz zrobić, by w tak dynamicznych warunkach zapewnić swojemu biznesowi przetrwanie? O tym przeczytasz w poniższym wpisie.

Upadłość, bankructwo, niewypłacalność, likwidacja, brak rentowności, zamknięcie.

To z całą pewnością jedne z tych określeń, których żaden przedsiębiorca nie chciałby nigdy użyć w odniesieniu do swojego biznesu.

Wielu z nich zapewne już słysząc te słowa, dostaje gęsiej skórki.

I nic w tym dziwnego, w końcu odzwierciedlają one najgorsze, co może spotkać każdą firmę.

Niestety realia są takie, że większość firm prędzej, czy później taki los czeka.

Nie myśl, że chcę Cię teraz wystraszyć, życzę Twojej firmie, jak najlepiej. Nawiązuję jednak do danych rynkowych, które jak się okazuje z perspektywy przeciętnego przedsiębiorcy, nie są zbyt optymistyczne.

W czerwcu tego roku dziennik Rzeczpospolita opublikował wyniki swojej analizy przeprowadzonej w oparciu o dane pochodzące z CEiDG na temat liczby działalności gospodarczych, które zostały utworzone lub zlikwidowane, a także tych, które wznowiły lub wstrzymały swoją działalność.

Na bazie danych powstało zestawienie, które jasno obrazuje skalę problemu.

Jak możesz zobaczyć na poniższych wykresach, w zeszłym roku zamknęło się aż 195,7 tys. firm, a 367,8 tys. wstrzymało swoją działalność. To więcej niż rok, dwa, czy nawet trzy lata wcześniej.

liczba firm założonych i zamkniętych – dlaczego firmy upadają

Źródło: rp.pl, 2024

Oczywiście można powiedzieć, że równolegle do coraz większej liczby firm kończących/zawieszających swoją działalność rosła liczba firm, które ją rozpoczynały/wznawiały.

Okazuje się jednak, że kluczowa różnica leży tutaj w tempie wzrostu.

I tym samym, tak jak jeszcze w roku 2020 firm pojawiających się na rynku było o 2 tys. więcej niż tych znikających, tak w 2022 tych plajtujących było już o 76 tys. więcej, a w 2023 o 88 tys. więcej. 

Sytuacja z umiarkowanie optymistycznej, stała się zatem wyjątkowo pestymistyczna.

Z innego badania, tym razem przeprowadzonego na rynku amerykańskim dowiemy się natomiast, że 1 na 5 biznesów znika już zaledwie po roku od rozpoczęcia działalności.

Połowa z tych, które przetrwają, najprawdopodobniej upadnie w ciągu pierwszych pięciu lat.

Obrazuje to poniższe zestawienie przygotowane przez firmę Clarify Capital.

po jakim czasie firmy upadają – dlaczego firmy upadają

Źródło: Clarify Capital, 2024

Warto zatem abyśmy sobie wyjaśnili, co stoi za niepowodzeniami młodych firm.

Jeszcze do niedawna za ich trudną sytuację mogliśmy obarczać pandemię, dzisiaj powody, dla których właściciele firm tak tłumnie zamykają swoje działalności, są zgoła inne.

Sprawdźmy, co mówią nam na ten temat badania.

Jakie są najczęstsze powody upadłości firm?

Na to pytanie postanowiła odpowiedzieć firma CB Insights (specjalizująca się w doradztwie firmom, głównie w zakresie wdrożeń technologii).

W swoim badaniu firma ograniczyła się wyłącznie do startupów, jednak wymienia wyzwania, z którymi zmierzyć może się każdy biznes.

I to właśnie bez ograniczania się do konkretnych kategorii działalności, chciałbym zaproponować Ci dzisiaj rozwiązania na te wyzwania.

Sprawdźmy najpierw zatem, jakie największe przeszkody stoją na drodze biznesom.

Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez wspomnianą firmę CB Insights najczęstszych powodów upadków firm, należy upatrywać przede wszystkim w:

    • braku środków,
    • braku potrzeby rynkowej,
    • porażce w walce z konkurencją.

dlaczego firmy upadają

Źródło: CB Insights, 2024

Badanie było powtórką innego badania przeprowadzonego przez tę firmę w 2017 roku. Wtedy lista ta była podobna, a na pierwszych czterech miejscach powodów, dla których małe firmy upadają, znalazły się kolejno: brak potrzeby rynkowej, brak środków, niewłaściwy zespół i porażka w walce z konkurencją.

Jasno zatem widać, że czynniki te pomimo upływu czasu nie zmieniają się i nadal skutecznie eliminują początkujące biznesy z rynku. Warto rozważyć możliwość przewidzenia ewentualnych trudności i zaplanowania działań, które mogą pomóc w ich przezwyciężeniu.

Pytanie, co zatem Twój biznes może zrobić?

Mam dla Ciebie kilka marketingowych rozwiązań, które mogą okazać się niezwykle pomocne.

1. Planując działania marketingowe, skup się na kanałach, które generują największy zwrot z inwestycji (ROI)

W dobie ograniczonych środków kluczowe jest, aby każda złotówka wydana na marketing przynosiła maksymalny efekt.

Kluczem jest zatem, aby komunikować w miejscach, gdzie efekty te będą najlepsze, czyli tam, gdzie znajdziesz przedstawicieli swojej grupy docelowej.

Gdy już wiesz, z jakich kanałów powinieneś korzystać, potrzebna jest dobra i konsekwentna analityka, która pozwoli Ci na monitorowanie efektywności kampanii w czasie rzeczywistym.

Dzięki analityce dowiesz się, które kanały – czy to Google Ads, media społecznościowe, czy SEO – generują największe konwersje przy najniższym koszcie.

Zoptymalizowanie budżetu w ten sposób pozwoli Ci zredukować wydatki na mniej efektywne działania, ograniczyć ryzyko związane z dodatkowymi kosztami i tym samym skupić się na tych działaniach, które generują najwyższe przychody.

Spisuj procesy, wprowadzaj automatyzacje, mierz efekty swoich działań i eliminuj te niepotrzebne, a ryzyko przepalania budżetów stanie się dużo mniejsze.

Pamiętaj też, że nie zawsze większe wydatki oznaczają lepsze wyniki – kluczowe jest inteligentne zarządzanie zasobami, tak aby osiągać jak najlepsze rezultaty przy minimalnym nakładzie finansowym.

Niejednokrotnie decyzje o tym, jakie kanały zdecydujemy się wybrać, przekładają się na to, jaki los czeka naszą firmę.

2. Przeprowadzaj regularne badania rynku i poznaj potrzeby swojej grupy docelowej

Jeśli klienci nie potrzebują Twojego produktu, problem niekoniecznie leży wyłącznie w ofercie, ale także w poziomie zrozumienia przez Twoją firmę rynku i występującego na nim popytu na dane rozwiązania.

Dlatego kluczowe jest przeprowadzanie regularnych badań marketingowych i analizowanie trendów, aby upewnić się, że produkt lub usługa, które oferujesz, odpowiadają na rzeczywiste potrzeby Twoich potencjalnych klientów.

Możesz to robić np. poprzez ankiety, testy A/B, czy analizę zachowań na stronie internetowej.

Dzięki częstemu zbieraniu danych pochodzących prosto od Twoich klientów jesteś w stanie regularnie oceniać popyt, a następnie modyfikować swoją ofertę i dostosowywać ją do ich aktualnych oczekiwań.

Czasami wystarczy niewielka modyfikacja produktu/usługi lub oferty, aby zyskać nowych klientów i przywrócić zainteresowanie tych, którzy już zdążyli kupić Twój produkt/usługę.

3. Skoncentruj się na tym, co wyróżnia Twój produkt lub usługę na tle konkurencji

W rywalizacji z konkurencją podstawą jest to, by Twoja marka jasno określiła, co ją wyróżnia i w jaki sposób chce wykorzystać swoje wyróżniki do budowania rynkowej przewagi.

Często małe firmy nie potrafią skutecznie komunikować swoich przewag, co przyczynia się do ich upadłości.

W praktyce oznacza to, że powinieneś przemyśleć i jasno zdefiniować USP (unique selling proposition), w którym określisz, co tak naprawdę jesteś w stanie zaoferować swoim klientom.

Może to być przykładowo lepsza jakość, wyjątkowa obsługa klienta, innowacyjne rozwiązania, czy atrakcyjniejsze ceny.

Ważne, aby klienci dokładnie wiedzieli, dlaczego powinni wybrać Ciebie, a nie konkurencję.

Wypracowanie dobrego USP to jednak dopiero połowa sukcesu.

W strategicznej perspektywie, jeśli myślisz o skutecznym konkurowaniu z innymi podmiotami obecnymi na Twoim rynku, musisz zaoferować coś więcej, coś trudniejszego do podrobienia.

Mam tutaj na myśli tzw. ESP (emotional selling proposition), czyli wszystko to, co możesz nazwać emocjonalną korzyścią wynikającą z wejścia w relację z Twoją marką lub z zakupu jej produktu/usługi.

Takim ESP może być przykładowo: możliwość wyróżnienia się wśród rówieśników, zyskanie spokoju, stanie się częścią elitarnej grupy, zyskanie warunków do spędzania czasu z bliskimi, czy narzędzi do wyrażenia swojej osobowości.

Przykładem marki, która od pokoleń buduje swoją przewagę, bazując na emocjonalnych korzyściach, jest Coca-cola.

Hasło “Taste the feeling” to jeden z elementów motywu stosowanego przez markę w komunikacji, w ramach którego Coca-cola promuje takie wartości, jak radość, szczęście, spędzanie czasu z bliskimi itp.

Marka Dove natomiast ze swoim hasłem “Real Beauty” skupia się na poczuciu akceptacji i pewności siebie. W kampaniach podkreśla, że prawdziwe piękno pochodzi z wnętrza, promując naturalność i autentyczność.

Nike to przede wszystkim siła, determinacja i przezwyciężanie własnych ograniczeń, wspierane hasłem “Just do it”.

Dla tych marek wspomniane wartości stały się podstawą ich długofalowego sukcesu.

Znajdź wartości, które zdefiniują Twoją markę, a z pewnością konkurencja stanie się dla Ciebie motywacją do działania, a nie problemem, który może wyeliminować Twój biznes z gry.

Podsumowując:

    • Z roku na rok różnica między firmami kończącymi swoją działalność a rozpoczynającymi jest coraz większa. Innymi słowy, firmy na polskim rynku coraz częściej się zamykają, niż otwierają.
    • Początkujące firmy najczęściej upadają, ponieważ brakuje im pieniędzy, ich produkt/usługa jest niedopasowana do potrzeb rynku lub ponoszą porażkę z silniejszymi konkurentami. Założenie firmy to dopiero początek. W rzeczywistości prowadzenie firmy wiąże się ze stawianiem czoła licznym wyzwaniom, które niezaadresowane mogą doprowadzić do jej upadku.
    • Aby zapewnić swojemu biznesowi przetrwanie, planując działania marketingowe: skup się na kanałach, które przynoszą Ci największy zwrot z inwestycji (dbając o swoje finanse), regularnie przeprowadzaj badania rynku, jasno określ, co wyróżnia Twój produkt/usługę.

FAQ – Dlaczego firmy upadają?:

Dlaczego tak wiele firm upada w Polsce?

Firmy często upadają z powodu braku środków finansowych, niedopasowania produktów do potrzeb rynku oraz poniesienia porażki w walce z konkurencją. Dane z 2023 roku pokazują, że więcej firm zamyka się lub zawiesza działalność, niż otwiera, co oznacza negatywny trend na polskim rynku.

Jakie są prognozy dla firm w Polsce w najbliższych latach?

Dane wskazują, że liczba firm kończących działalność przewyższa liczbę tych rozpoczynających, co sugeruje, że przetrwanie na rynku stanie się jeszcze trudniejsze, zwłaszcza bez dobrze przygotowanej strategii marketingowej.

Jakie działania marketingowe mogą pomóc firmom uniknąć upadku?

Skuteczny marketing opiera się na inwestowaniu w reklamę w kanałach, które generują największy zwrot z inwestycji (ROI), regularnej analizie rynku oraz wyraźnym wyróżnieniu swojego produktu lub usługi na tle konkurencji.

Jak ważna jest analiza rynku w prowadzeniu biznesu?

Analiza rynku jest kluczowa, aby zrozumieć potrzeby klientów i dopasować ofertę do ich oczekiwań. Bez regularnych badań firmy ryzykują, że ich produkt/usługa nie przyjmie rynku się na rynku, bo po prostu nie będzie na nim potrzebna. Takie badanie warto przeprowadzić jeszcze zanim opracujesz swój biznesplan, gdyż pozwoli Ci ono zweryfikować swój pomysł na biznes, zapewnić szybki rozwój przedsiębiorstwa już na początku działalności, tym samym sprawiając, że już w momencie wejścia na rynek będzie ono bardziej konkurencyjne.

Jak firmy mogą zwiększać swoje szanse w rywalizacji z konkurencją?

Firmy muszą zdefiniować swoje USP (unikatową propozycję sprzedaży), czyli to, co wyróżnia ich produkt lub usługę oraz określić ESP (emocjonalne korzyści), które wiążą się z zakupem Twoich usług lub produktów. Przyczyny upadłości małych przedsiębiorstw, które dopiero weszły na rynek, często leżą w tym, że mają problemy w jednoznacznym zakomunikowaniu odbiorcom, co wyróżnia je na tle tych firm, które działają na rynku dłużej.

Gdzie szukać pomocy, gdy Twoja firma zaczyna się mierzyć z marketingowymi wyzwaniami?

Najlepszym rozwiązaniem, gdy czujesz, że Twój biznes natrafił na ścianę, której nie jest w stanie stawić czoła, jest zatrudnienie eksperta, np. doradcy marketingowego, czy dyrektora marketingu, który bazując na swoim doświadczeniu wskaże konkretne rozwiązania prowadzące do zwiększenia konkurencyjności Twojej firmy i zapewnienia jej przetrwania na rynku.

Utrzymanie firmy na rynku w dłuższym okresie stało się w ostatnim czasie nie lada wyzwaniem. Wielu firmom trudno jest przetrwać próbę czasu, mierząc się z problemami, które w najgorszym wypadku prowadzą do ich upadku.

Często te problemy mają wymiar czysto marketingowy: mało wyróżnialna oferta, słabo dookreślone pozycjonowanie marki, zbyt mała wiedza na temat klienta docelowego, komunikacja w złych kanałach – wszystkie te wyzwania wynikają zazwyczaj z braku precyzyjnie określonych założeń strategicznych.

Najlepszym sposobem na uniknięcie tych problemów jest przygotowanie strategii marketingowej, w której wyznaczysz konkretne kierunki dla rozwoju swojej marki. 

Zastanawiasz się jak stworzyć dobrą strategię marketingową i sprawić, że Twoje działania marketingowe zapewnią przetrwanie Twojemu biznesowi w długim okresie?

Sprawdź przygotowany przez nas kurs online ➡️ ABC Strategii Marki i opracuj strategię, dzięki której Twój biznes nabierze wiatru w żagle i nie tylko przetrwa próbę czasu, ale stanie się istotnym graczem na rynku, na którym działasz.

Twój udział w kursie może być pierwszym krokiem do poprawy biznesowych wyników i wejścia na Wyższy Poziom Marketingu 📈


Strateg marketingowy

Mariusz Łodyga to doświadczony strateg marketingowy i założyciel marki Premium Consulting. Ma ponad 20-letnie doświadczenie w biznesie i przeprowadził już ponad 300 projektów doradczych i szkoleniowych. Współpracuje z renomowanymi markami, takimi jak Allegro, Santander, Aviva, Orange, Warta S.A. itd. Jego celem jest wprowadzenie klientów na Wyższy Poziom Marketingu i pomaganie im w osiąganiu strategicznych celów.